شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در گندم نان

تولید و معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی در محصولات زراعی یکی از راهکارهای موثری است که در تلفیق با سایر روش‌های مدیریت کم آبی می‌تواند تأثیر این پدیده را به حداقل برساند. تحقیق حاضر با این هدف روی 18 ژنوتیپ برتر آزمایشات مقایسه عملکرد به همراه دو شاهد سرداری و آذر-2 در دو منطقه کرمانشاه (ایستگاه سرارود) و مراغه (ایستگاه مراغه) به‌مدت سه سال زراعی (84-1381) و در شرایط رطوبتی متفاوت (دیم، یک‌بار آبیاری، دو بار آبیاری) صورت گرفت. ژنوتیپ‌ها در هر آزمایش، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار ارزیابی شدند. ارزیابی ژنوتیپ‌ها برای حساسیت و تحمل به تنش خشکی براساس شاخص‌های (Mean Productivity) MP، GMP (Geometric Mean Productivity) و (Stress Tolerance Index) STIنیز اختلاف زیادی بین ژنوتیپ‌ها نشان داد و این شاخص‌ها گروه‌بندی متفاوت از دو شاخص (Stress Susceptibility Index) SSI و (Tolerance) TOL برای تحمل و یا حساسیت به تنش خشکی ارایه نمودند. نتایج حاصل از تجزیه‌های آماری، تجزیه پایداری به روش ریک و مقایسه عملکرد ژنوتیپ‌های مورد بررسی نشان داد که ژنوتیپ‌های شماره1 (14 Gene Bank Material)، 2 (914 Gene Bank Material)، 4 (F9.10/May"s"//Sabalan)، 19 (سرداری)، 20 (آذر-2)، 3 (Turkey 13//F9.10/Maya"s") و 14 (Fengkang15/Sefid) نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها برتری داشتند و قابل توصیه برای شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مناطق سرد و سرد معتدل هستند. بررسی شاخص‌های تحمل به تنش جامعیت شاخص STI را نسبت به بقیه نشان داد.